Κ/Δ ΔΕΛΦΙΝ – Η πρώτη τορπιλική επίθεση παγκοσμίως
Είναι πτυχές της ναυτικής μας ιστορίας που δεν είναι ευρέως γνωστές. Μία από αυτές είναι και η ιστορία του Κ/Δ (Καταδυομένου, όπως ελέγοντο τότε τα υποβρύχια) ΔΕΛΦΙΝ. Του υποβρυχίου που πραγματοποίησε στις 9 Δεκεμβρίου 1912, την πρώτη τορπιλική επίθεση παγκοσμίως εναντίων πολεμικού πλοίου κατά την διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων.
Το Υ/Β “ΔΕΛΦΙΝ” ήταν πρώτο μάχιμο (επιχειρησιακά αξιοποιηθέν) υποβρύχιο του ελληνικού στόλου. Και αυτό γιατί το πρώτο υποβρύχιο του στόλου μας ήταν το “ΝΟΝΤΕΡΛΦΕΛΝΤ” το οποίο ουδέποτε αξιοποιήθηκε επιχειρησιακά. Το 1910 είχε αρχίσει η αναδιοργάνωση στο στρατό και το ναυτικό. Στην Ελλάδα είχαν πλέον πεισθεί ότι το υποβρύχιο θα αποτελούσε το όπλο του μέλλοντος. Έτσι η κυβέρνηση αποφάσισε τον Σεπτέμβριο του 1910 και παρήγγειλε στα Γαλλικά ναυπηγεία Shneider στη Τουλών, δύο υποβρύχια, τύπου ‘Λομπέφ’ (Laubeuf) το «ΔΕΛΦΙΝ» και το «ΞΙΦΙΑΣ». Η ναυπήγηση του ΔΕΛΦΙΝ άρχισε στις αρχές του 1911 και ολοκληρώθηκε το Αύγουστο του 1912. Ήταν εκτοπίσματος 310/450 τόνων, μήκους 47,1 μ πλάτους 4,7μ με βύθισμα 2,85μ. Το επιχειρησιακό βάθος ήταν 18μ ενώ το μέγιστο 36μ. Ανέπτυσσε ταχύτητα 8,5/13 κόμβους (εν καταδύσει/εν επιφανεία), είχε οπλισμό πέντε τορπιλοσωλήνες των 45 εκ. { τέσσερεις εξωτερικά του σκάφους (δύο πρώρα και δύο πρύμα) και έναν εσωτερικά (πρώρα)} με έξι τορπίλες (μία αμοιβή) και πλήρωμα 18 ανδρών.
Η παραλαβή του και η ύψωση της Ελληνικής σημαίας, πραγματοποιήθηκε στις 21 Αυγούστου με πρώτο Κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Στέφανο Παπαρρηγόπουλο. Κανείς από το πλήρωμα παραλαβής δεν είχε την παραμικρή γνώση επί του υλικού και των μηχανημάτων του υποβρυχίου πολύ δε περισσότερο εμπειρία σε διαδικασίες και χειρισμούς. Αμέσως άρχισε η εκπαίδευση του πληρώματος από Γάλλους αξιωματικούς, οι οποίοι ανέλαβαν να μυήσουν τούς Έλληνες στα του υποβρυχίου. Χειρισμός μηχανών, μηχανημάτων, διαδικασία καταδύσεως, ναυσιπλοΐα εν καταδύσει, φόρτωση τορπιλών, εκτέλεση επίθεσης εν καταδύσει και ότι άλλο ήτο αναγκαίο. Η βασική εκπαίδευση γινόταν με δυσκολία και διακόπτετο για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων προβλημάτων που αντιμετώπιζε το υποβρύχιο αμέσως μετά την ναυπήγησή του. Όμως το πλήρωμα με την γνωστή ελληνική ευφυία, το πείσμα και το φιλότιμο, κατάφερε πολύ γρήγορα να μυηθεί στα μυστικά του υποβρυχίου, τις διαδικασίες και τους χειρισμούς του.
Συμπληρώνοντας εκπαίδευση ενός μηνός, στις οποίες εξετέλεσε ένδεκα καταδύσεις (τρείς χωρίς την παρουσία των Γάλλων εκπαιδευτών), ο Κυβερνήτης λαμβάνει διαταγή να επιστρέψει στην Ελλάδα. Τα σύννεφα του πολέμου στα Βαλκάνια είχαν πυκνώσει και η κυβέρνηση έκρινε ότι η παρουσία του ΔΕΛΦΙΝ ήταν απαιτητή. Έτσι στις 29 Σεπτεμβρίου αποπλέει από τη Τουλώνα και πλέει προς την Ελλάδα. Ένα πρόβλημα στον αριστερό πετρελαιοκινητήρα και ανάγκη ανεφοδιασμού φέρνει το υποβρύχιο, στην Κέρκυρα στις 4 Οκτωβρίου. Λίγες ώρες εντατικής εργασίας και το πρόβλημα αποκαθίσταται και το «ΔΕΛΦΙΝ» συνεχίζει το ταξίδι του προς τον Ναύσταθμο Σαλαμίνος όπου κατάπλευσε την επόμενη μέρα, μετά από 130 ώρες πλου και έχοντας διανύσει 1.100 ν.μ. (ένα παγκόσμιο ρεκόρ για την εποχή, που αποδείκνυε τις δυνατότητες του πληρώματος παρά την περιορισμένη του εκπαίδευση).
Αμέσως με τον κατάπλου του, άρχισαν οι εργασίες επιθεώρησης, επισκευής και συντήρησης μηχανών και μηχανημάτων,
Στις 4 Οκτωβρίου 1912 ξέσπασε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος και στις 19 Οκτωβρίου το ΔΕΛΦΙΝ απέπλευσε από τον Ναύσταθμο για να ενωθεί με τον υπόλοιπο στόλο που ναυλοχούσε στο Μούδρο της Λήμνου. Τον επόμενο μήνα, η μόνη του δραστηριότητα ήταν κάποιες καταδυτικές ασκήσεις στον κόλπο του Μούδρου και οι συνεχείς επιθεωρήσεις των μηχανών και των συστημάτων του, που παρουσίαζαν προβλήματα. Από τις 20 Νοεμβρίου άρχισε τις περιπολίες, πλέοντας στην επιφάνεια, αλλά και σε κατάδυση, έξω από τα Δαρδανέλια, ενώ τις νύκτες προσορμιζόταν στην Τένεδο.
Το πρωί της 9ης Δεκεμβρίου 1912 έξι τουρκικά πολεμικά, με επικεφαλή το καταδρομικό ΜΕΤΖΗΤΙΕ, εμφανίστηκαν στο στόμιο των Δαρδανελίων στην πρώτη έξοδο του τουρκικού στόλου στο Αιγαίο μετά την ήττα του στη ναυμαχία της Έλλης στις 3 Δεκεμβρίου. Αμέσως έσπευσαν ισάριθμα ελληνικά πλοία, τα οποία είχαν διαταγή να τα παρενοχλούν από απόσταση μέχρι την άφιξη των θωρηκτών του ελληνικού στόλου με το ΑΒΕΡΩΦ. Μετά από λίγο, τα εχθρικά πλοία στράφηκαν προς νότο με κατεύθυνση προς τα Μαυρονήσια. Όταν φάνηκαν στον ορίζοντα, εντοπίστηκαν από το ΔΕΛΦΙΝ, που περιπολούσε στην περιοχή, το οποίο και καταδύθηκε. Ο Κυβερνήτης Πλωτάρχης Στέφανος Παπαρρηγόπουλος Β.Ν., χείρισε κατάλληλα, πλησίασε και εξετέλεσε επίθεση εναντίων του πρωτόπλου ΜΕΤΖΗΤΙΕ από απόσταση 500 μέτρων. Παρότι το περισκόπιο του υποβρυχίου, λόγω δυσκολίας χειρισμού στο «αίρε-ύφες», παρέμενε συνεχώς «αίρε», δεν έγινε αντιληπτό από τα Τουρκικά πλοία. Δυστυχώς όμως λόγω προβλήματος, η τορπίλη λίγο μετά την έξοδό της από τον τορπιλοσωλήνα, έκανε άλματα στην θάλασσα και βυθίστηκε. Ο παφλασμός της τορπίλης έγινε αντιληπτός από τα τουρκικά πλοία τα οποία έστρεψαν κατευθυνόμενα προς το ΔΕΛΦΙΝ. Ο Κυβερνήτης διέταξε δεύτερη επίθεση την οποία όμως ακύρωσε με το που αντελήφθη την στροφή και την προσέγγιση των εχθρικών πλοίων διατάσσοντας την λήψη βάθους ασφαλείας. Μετά από λίγο χρόνο τα τουρκικά πλοία περνούσαν πάνω από το υποβρύχιο που ήταν πλέον σε ασφαλές βάθος.
Η πρώτη τορπιλική επίθεση παγκοσμίως από υποβρύχιο εν καταδύσει, κατά την διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων, έστω και ανεπιτυχής, ήταν γεγονός.
Στην προσπάθειά του να επιστρέψει στη βάση του μετά την επίθεση, το ελληνικό υποβρύχιο προσάραξε εν καταδύσει, σε περισκοπικό βάθος στα αχαρτογράφητα αβαθή των ακτών της Τενέδου. Έχοντας ελάχιστο αέρα στα αεροφυλάκια, που επαρκούσε μόνο για την εκκίνηση των μηχανών του και όχι και για εκδίωξη των θαλασσερμάτων και ανάδυση, για να αποκολληθεί και αναδυθεί αναγκάστηκε να αφήσει τα μολυβένια βάρη ασφαλείας που είχε, πράγμα που καταστούσε αδύνατη την κατάδυσή του και πάλι. Πλέοντας στην επιφάνεια επέστρεψε στο Μούδρο στις 10 Δεκεμβρίου και δύο ημέρες αργότερα διατάχθηκε να πλεύσει στο Ναύσταθμο της Σαλαμίνας, με συνοδεία το αντιτορπιλικό ΚΕΡΑΥΝΟΣ, για επισκευές όπου έμεινε ως το τέλος του πολέμου.
Τον Σεπτέμβριο του 1916 το υποβρύχιο κατασχέθηκε από τους Γάλλους, κατά τη διάρκεια του «Εθνικού Διχασμού». Στο Ναυτικό αποδόθηκε και πάλι τον Οκτώβριο του 1917, όταν πια είχε επικρατήσει το βενιζελικό «Κίνημα της Εθνικής Άμυνας». Όμως, ήταν πια άχρηστο και οποιαδήποτε προσπάθεια επισκευής και αποκατάστασής του ήταν καταδικασμένη. Έτσι, το ΔΕΛΦΙΝ, παροπλίστηκε στις 23 Ιουλίου 1919.
Αντιναύαρχος ε.α. Π. Ραδίτσας Π.Ν.
Πρόεδρος Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων