ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΥΠΟΒΡΥΧΙΟΥ ΠΡΩΤΕΥΣ (Υ- 3)
Με πρωτοβουλία του Παραρτήματος Ε.Α.Α.Ν Κέρκυρας τελέστηκε σήμερα Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2025 το ετήσιο μνημόσυνο του απολεσθέντος πληρώματος του Υποβρυχίου ΠΡΩΤΕΥΣ (Υ- 3) στο ακριτικό νησί των Οθωνών.
Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους:
Ο Πρόεδρος της Ε.Α.Α.Ν Αντιναύαρχος Θεόδωρος Γερούκης Π.Ν ε.α,
ο Αντιπρόεδρος της Ε.Α.Α.Ν Υποναύαρχος Ιωάννης Σαμαράς Π.Ν ε.α, το μέλος του Δ.Σ Υποναύαρχος (Ο) Στέλιος Μάρκου Π.Ν ε.α.
ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Ε.Α.Α.Ν Κέρκυρας Υποναύαρχος (Μ) Δημήτρης Κουτσοδόντης Π.Ν ε.α,
ο Αντιπρόεδρος Σημαιοφόρος (Ε) Σπυρίδων Κολοβός Π.Ν ε.α,
η Γραμματέας του Παραρτήματος Πλωτάρχης (Ε) Μαρία Σουρβίνου Π.Ν ε.α,
ο εκπρόσωπος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων και υπεύθυνος Δημοσίων σχέσεων του Παραρτήματος Σημαιοφόρος (Ε) Βασίλειος Γεωργάτος Π.Ν ε.α,
ο Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Χρήστος Σιγάλας Π.Ν ε.α,
ο Σημαιοφόρος (Ε) Αλέξανδρος Μαρτίνος Π.Ν ε.α.
Εκ μέρους του Υφυπουργού Στέφανου Γκίκα ο Διευθυντής του γραφείου Κωνσταντίνος Ζορμπάς.
Εκ μέρους του Αρχηγού Γ.Ε.Ν ο Διοικητής ΝΑ.Σ.ΚΕ Αντιπλοίαρχος Παπαχρήστος Γεώργιος Π.Ν.
Τα μέλη της Ένωσης Αποστράτων Κερκύρας :
Πλοίαρχος Χαράλαμπος (Ε) Κανταρέλης Π.Ν ε.α,
ο Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Ιωάννης Γραπανιώτης Π.Ν ε,α,
ο Σημαιοφόρος (Ε) Σωτήρης Κατσαρός Π.Ν ε.α,
ο Σημαιοφόρος (Ε) Κωνσταντίνος Γεωργάτος Π.Ν ε.α,
ο Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Ευστράτιος Μπαϊρλής Π.Ν ε.α,
ο Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Διονύσιος Παππάς Π.Ν ε.α.
Εκπρόσωπος της Ένωσης Αποστράτων Αξιωματικών Στρατού ξηράς Συνταγματάρχης Δημήτρης Σούκερας ε.α.
ο Έφεδρος Υπολοχαγός Νικοπάσχος Δημήτριος εκπρόσωπος της Σ.Ε.Α.Ν Κέρκυρας και μέλος της ΑΠΟΕΑ και εκπρόσωπος των Ιονίων Νήσων στο Δ.Σ της ΑΠΟΕΑ,
ο Πρόεδρος του σωματείου περιβάλλοντος Οθωνών Γιάννης Κατέχης,
η Κυρία Κρίστυ Εμίλιο Ιωαννίδου Συγγραφέας – Ερευνήτρια Ναυτικής Ιστορίας απόγονος του Ήρωα Γεώργιου Μαριδάκη και μέλος του ΕΛ.Ι.Ν.ΙΣ.
Εκ μέρους του Δημάρχου ο Αντιδήμαρχος Οθωνών Αναστάσιος Κασίμης ,
ο Αντιπεριφερειάρχης Σπυρίδων Αργυρός,
και αρκετοί κάτοικοι των Οθωνών.
Στο ιστορικό γεγονός αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος και μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Σημαιοφόρος (Ε) Βασίλειος Γεωργάτος Π.Ν ε.α
«Κυρίες και Κύριοι,
Ήρθαμε σήμερα εδώ στο ακριτικό νησί των Οθωνών για να τιμήσουμε την 85η επέτειο από την βύθιση του Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ (Υ-3).
Την 26ην Δεκεμβρίου 1940 το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ, απέπλευσε από τον Ναύσταθμο για την τρίτη περιπολία του. Έλαβε αποστολή να εκτελέσει επιθετική περιπολία στο στενό του ΟΤΡΑΝΤΟ και ειδικότερα στην περιοχή έξω από τον κόλπο της Αυλώνας, με προγραμματισμένη επιστροφή στη Βάση του την 8η Ιανουαρίου 1941. Ο ΠΡΩΤΕΑΣ σαν μοναχικός γερόλυκος, με όλα τα προβλήματα της ηλικίας του αλλά με την θαρραλέα ψυχή του Κυβερνήτη του και με ένα αποφασισμένο πλήρωμα, αρχίζει την αναζήτηση των Ιταλικών πλοίων στην Αδριατική.
Στις 10 το πρωί στις 29 Δεκεμβρίου του 1940, το Ελληνικό ατμόπλοιο ΙΩΝΙΑ, υπέκλεψε σήμα SΟS, ακολουθούμενου από το σήμα κινδύνου λόγω επιθέσεως από Υ/Β. Και τα δύο σήματα αυτά προέρχονταν από το Ιταλικό ατμόπλοιο SARDEGNA στο οποίο αναφερόταν το στίγμα του ,που βρισκόταν στην είσοδο του κόλπου της Αυλώνας. Τα σήματα αυτά, τα αναδιαβίβασε στο Αρχηγείο Ναυτικού. Στην περιοχή του στίγματος δρούσε το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ και όσοι γνώριζαν τον τομέα του, στο άκουσμα αυτής της είδησης, πανηγύριζαν για την επιτυχία του αυτή. Την δεύτερη των υποβρυχίων μας. Η ευφορία αυτή στο προσωπικό του Ναυτικού αλλά και στην Ελληνική κοινή γνώμη κρατούσε μέρες, αλλά το Υ/Β για όλο το παραπάνω χρονικό διάστημα δεν έδινε σημεία ζωής. Στους γνωρίζοντες τις διαδικασίες των Υ/Β, η ανησυχία για την τύχη του μεγάλωνε, επειδή για μέρες ακόμη, το Υ/Β εξακολουθούσε να τηρεί την περίεργη σιγή του. Πέρασε και η ημερομηνία επιστροφής του που ήταν στις 8 Ιανουαρίου 1941 και η αγωνία και η ανησυχία αυξανόταν που το Υ/Β δεν είχε φανεί στον Ναύσταθμο Σαλαμίνας και δεν είχε στείλει κάποιο σήμα στο Αρχηγείο.
Έτσι στις 09:25 της 10ης Ιανουαρίου 1941 στην αγωνιώδη αυτή προσμονή, έριξε μακάβριο φως, μια σχετική είδηση του ραδιοφωνικού σταθμού της Ρώμης. Σύμφωνα με την είδηση αυτή στις 10 το πρωί της 29ης Δεκεμβρίου 1940, το Ιταλικό Τορπιλοβόλο ΑΝΤΑΡΕΣ αντελήφθη ίχνη Τ/Λ και αμέσως μετά είδε την πλώρη ενός Υ/Β για λίγο έξω από τη θάλασσα τρία ναυτικά μίλια μακριά του. Το Ιταλικό σκάφος κατευθύνθηκε ταχύτατα προς το σημείο που είχε γίνει ορατό το Υ/Β, ετοιμάζοντας ταυτόχρονα 4 βόμβες βάθους ρυθμισμένες να εκραγούν σε μέγιστο βάθος. Ενώ ετοιμαζόταν για την βολή, ξαφνικά μπροστά του εμφανίστηκε πάλι το πρωραίο τμήμα του Υ/Β μέχρι τον πυργίσκο, να βγαίνει από την θάλασσα. Ακολούθησε βίαιος εμβολισμός του Υ/Β. Η αντίστροφη μέτρηση για τον ΠΡΩΤΕΑ αρχίζει. Το Τορπιλοβόλο έπαθε αρκετές ζημιές με τον εμβολισμό αλλά κατόρθωσε να ρίξει τις βόμβες του. Το Υ/Β αναδύθηκε τελείως για λίγο, αλλά με μεγάλη κλίση και αμέσως εξαφανίσθηκε κάτω από τα νερά. Μετά από λίγο εμφανίστηκαν στην επιφάνεια της θάλασσας φυσαλίδες, κηλίδες πετρελαίου και συντρίμμια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, από το Ιταλικό πλοίο καθαιρέθηκε βάρκα για ανεύρεση και περισυλλογή ναυαγών αλλά μόνο συντρίμμια μαζεύτηκαν.
Αυτές οι λεπτομερείς ειδήσεις έδωσαν εξήγηση στην εκκωφαντική σιωπή τόσων ημερών από το υποβρύχιο και οδήγησαν στο θλιβερό συμπέρασμα της ένδοξης απώλειάς του. Το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ ήταν το πρώτο που απωλέσθηκε και η απώλειά των 48 μελών του, λύπησε βαθύτατα όλο το ναυτικό και ιδιαίτερα το προσωπικό των υπολοίπων Υ/Β, αλλά ταυτόχρονα γιγάντωσε ακόμα περισσότερο το πείσμα τους για την νίκη. Ο χαμός τους συγκλόνισε την Ελληνική κοινή γνώμη, γιατί ήταν παράλληλα και η πρώτη απώλεια του Ναυτικού μας.
Το πλήρωμα του Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ πολέμησε ηρωικά για την πατρίδα ενάντια στον κατακτητή. Η ελευθερία απαιτεί θυσίες και δημιουργεί ήρωες στο πάνθεον της ιστορίας. Έτσι παραμένουν αθάνατοι στην μνήμη μας όσοι θυσιάστηκαν με το Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ και κοσμούν τις χρυσές ιστορικές σελίδες της Διοικήσεως των Υποβρυχίων, του Στόλου μας, του Πολεμικού Ναυτικού, των Διαποντίων Νήσων, της Ελλάδος μας.
Το 48μελες πλήρωμα του ΠΡΩΤΕΥΣ έπραξαν το καθήκον τους, πιστοί στον όρκο που δώσανε να υπερασπίζονται τις σημαίες μέχρι την τελευταία ρανίδα του αίματός τους. Και Σημαία δεν είναι μόνο το ιερό σύμβολο κάθε κράτους αλλά η ιδέα του ίδιου του κράτους. Υπερασπίζονταν λοιπόν την ίδια την ιδέα της πατρίδας, στην οποία έδωσαν, το πολυτιμότερο δώρο του θεού προς τον άνθρωπο, την ζωή τους. Τα ονόματά τους αποτυπώθηκαν σε μία από τις πάμπολλες χρυσές σελίδες της ιστορίας της Ελλάδας.
Σήμερα λοιπόν ήρθαμε εδώ στο ακριτικό νησί των Οθωνών που φιλοξενεί το μνημείο του Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ για να τιμήσουμε τους νεκρούς συναδέλφους μας.
Θα ήταν παράλειψη να μην επισημάνω την πρωτοβουλία των κατοίκων του νησιού των Οθωνών και την επιθυμία τους ,για την ανέγερση του μνημείου του Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ. Όλοι αυτοί που ασχολήθηκαν και χωρίς να έχουν καμία σχέση με Υποβρύχια, αποφάσισαν το 2007 να υλοποιήσουν την ιδέα, και με υπομονή και επιμονή ξεπέρασαν όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν. Με συντονισμένες ενέργειες, με προσωπική εργασία, με σύμπνοια και με εμμονή στο σκοπό, έκαναν πραγματικότητα αυτήν την ιδέα. Την ανέγερση ενός μνημείου προς τιμήν και αιώνια ανάμνηση των 48 ηρωικών νεκρών του Υ/Β ΠΡΩΤΕΥΣ . Όμως, δεν ήταν μόνοι τους σε αυτή την πολυετή προσπάθεια. Είχαν και την οικονομική υποστήριξη, του ταμείου της εκκλησίας του νησιού, του Πολιτιστικού Συλλόγου των Οθωνών και πολλών εκ των κατοίκων των Οθωνών που συνέδραμαν από το υστέρημά τους ώστε να συγκεντρωθεί το απαιτούμενο ποσό και να καλυφθούν τα έξοδα για την ολοκλήρωση του έργου. Αυτό όμως που προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση είναι ότι στην προσπάθεια αυτή συνέδραμαν οικονομικά και Οθωνίτες που ζουν στο εξωτερικό. Αναφέρομαι στον σύλλογο Οθωνιτών Αμερικής. Παράλληλα το Πολεμικό Ναυτικό συνέβαλλε στην διαμόρφωση του χώρου του μνημείου, με την παραχώρηση μιας τορπίλης και ενός τορπιλοσωλήνα. Είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο, το πώς η πρωτοβουλία πολιτών, μπορεί και πετυχαίνει πράγματα που για το κράτος, την πολιτεία, θα ήταν πρόβλημα. Μπόρεσαν λοιπόν αυτοί οι λίγοι με την συμπαράσταση της τοπικής κοινωνίας των Οθωνών, 74 χρόνια μετά, να καλύψουν μια παράληψη του κράτους και να κατασκευάσουν αυτό ένα μνημείο του οποίου τα αποκαλυπτήρια έγιναν τον Ιούνιο του 2015. Όπως μας εκμυστηρεύτηκε ο αείμνηστος Αυλωνίτης Σπύρος (Απόμαχος ναυτικός και εμπνευστής της ιδέας του μνημείου), 85 ετών τότε, την βύθιση του υποβρυχίου και την απώλεια των 48 ανδρών του, τους την είχε ανακοινώσει ο τότε ιερέας και δάσκαλος στο νησί των Οθωνών, επισημαίνοντας στους μικρούς μαθητές του ότι αυτοί θα είναι οι αιώνιοι φύλακες των Οθωνών. Το εννιάχρονο τότε παιδί το κράτησε μέσα του, δεν το ξέχασε ποτέ και μετά από 74 χρόνια κατάφερε να κάνει πραγματικότητα το τάμα του, την υπόσχεση στον εαυτό του, να γίνει ένα μνημείο για όλους αυτούς, τους ΑΙΩΝΙΟΥΣ ΦΡΟΥΡΟΥΣ ΤΩΝ ΟΘΩΝΩΝ.
Αιωνία τους η μνήμη»
Με αφορμή το δυσάρεστο αυτό γεγονός ο Εθνικός μας ποιητής Άγγελος Σικελιανός, προς τιμή των ηρωικών νεκρών, έγραψε:
Ω, καλοί μου, είπατε έτσι: «Ή θα κάμουμε κάτι μεγάλο ή δε θα γυρίσουμε πίσω» ! Και κάματε κάτι, απ΄ αυτό που νειρόσαστε πιότερο ακόμα μεγάλο.
Δεν σταθήκατε διόλου μεσόστρατα, απ΄ την ώρα που μπήκατε μέσα στους υγρούς βαθιούς δρόμους δεν γυρέψατε ανάπαψη, κι ούτε στοχαστήκατε αν πρέπει να γυρίσετε πίσω, μα πηγαίνοντας πάντα μπροστά γι΄αυτό που νειρόσαστε, τ΄ άξιο, το αγνό, το μεγάλο λησμονήσατε ακόμα και τον ίδιο εαυτό σας αντίκρυ στο μεγάλο σκοπό σας.
Τώρα πια που΄ γινε ένα με τις ρίζες του πελάου , με τις ρίζες των αιώνιων στοιχείων, με τις ρίζες βαθιά της Ελλάδας, με τις ρίζες κρυφές της ψυχής μας!
Κ΄ έτσι σήμερα ορθός στ΄ ακρογιάλι δε στέκω , δε στέκει κανείς μας καρτερώντας το κύμα να φέρει από σας ένα λείψανο που γυρεύει ταφή, μας κοιτώντας αφρισμένα τα κύματα απάνω να ορμάνε το΄ να πίσω από τ΄ άλλο κι ακούοντας τη βοή τους, σας βλέπουμε ακέριους κι ακέριους. Σας ακούμε μες σ΄ όλες τις μορφές και φωνές του Πρωτέα, του αιωνίου Σας, κ΄ αιωνίου μας Μύθου, πανελεύτερους, ώριους, γαλήνιους απ΄ τα βάθη των βυθών ν΄ ανεβαίνετε είδωλα νιότης».
Εμείς οι υποβρύχιοι δεν ξεχνάμε. Τιμούμε όλους τους εμπνευστές και τους συντελεστές που βοήθησαν για να υλοποιηθεί και να κατασκευασθεί κάθε μνημείο για τους αιώνιους φρουρούς των θαλασσών μας πεσόντες των Υποβρυχίων μας.
Τελετάρχης της εκδήλωσης το μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Υποβρυχίων Σημαιοφόρος (Ε) Σπυρίδων Κατσαρός Π.Ν ε.α.
Φωτογραφικό υλικό από αρχείο Μαρία Σουρβίνου
Αναρτήθηκε την 21 Σεπτεμβρίου 2025
